Galaktik Komşumuz: Andromeda Galaksisi

Merhaba Komşu, Adınız nedir?
Andromeda Galaksisi, Yunan mitolojisindeki kahraman Perseus’un sevgilisi olan
Andromeda’nın adını almaktadır. Mitolojik hikayeye göre, Andromeda’nın annesi
Cassiopeia, kendisini tanrıların güzelliğine eşit gördüğü için deniz tanrısı
Poseidon’un öfkesini çekmişti. Bunun üzerine Poseidon, Cepheus ve Cassiopeia’nın
kızlarından birini deniz canavarına kurban etmelerini istedi.

Sir Edward Poynter’ın Andromeda’sı 1869

Kahraman Perseus, canavarı öldürmek için görevlendirildi ve Andromeda’yı canavarın pençelerinden kurtardı. Perseus ve Andromeda daha sonra evlendiler ve birlikte yaşamaya başladılar. Andromeda, Yunan mitolojisinde güzelliği ve cesareti ile övülen bir kahraman olarak tanımlanmaktadır.

Andromeda Galaksisi‘nin ismi, Yunan mitolojisindeki Andromeda’nın hikayesine atıfta bulunarak verilmiştir. Bu isim, galaksinin keşfinin ardından verilmiştir ve bugün de hala kullanılmaktadır. Andromeda Galaksisi‘nin adı da bu mitolojik hikayeden gelmektedir.

Andromeda Galaksisi, Samanyolu Galaksisi‘nin en yakın komşu galaksisi ve astronomlar tarafından NGC 224 ve Messier 31 olarak da bilinir. Yaklaşık olarak 2.5 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan Andromeda, en büyük galaksilerden biridir ve gökyüzünde çıplak gözle bile görülebilen birkaç galaksiden biridir.

Keşif Hikâyesi

Andromeda Gökadası’nın Galex tarafından yakalanmış görüntüsü Kaynak:Nasa/2003

Andromeda Galaksisi, gece gökyüzünde bu kadar kolay gözlemlenebilen bir özellik olduğu için Andromeda galaksisini kimin keşfettiğini söylemek mümkün değil. Bununla birlikte,ilk kez 964 yılında Pers astronomu Abdurrahman es-Sufi tarafından yazılan ‘’Sabit Yıldızlar Kitabı’’ nesnenin bilinen ilk raporunu içerir.

Modern astronomi açısından, Galileo Galilei‘nin teleskopunu kullanarak 1612 yılında çizdiği çizimler, ilk detaylı gözlemleri sağladı. Andromeda, 1920’lerde Edwin Hubble tarafından keşfedilen diğer galaksilerin de varlığıyla birlikte, evrenin başka galaksilerle dolu olduğunu gösteren önemli bir kanıt oldu.

Ancak birçok kaynak galaksinin, İngiliz astronom John Flamsteed tarafından 1702 yılında Andromeda takım yıldızı bölgesinde keşfedildiğini kabul etmektedir. Flamsteed, galaksiyi “Andromeda Nebula” olarak adlandırmıştır. Daha sonra, 1920’lerde astronom Edwin Hubble, Andromeda Galaksisi‘nin bir galaksi olduğunu kanıtladı ve bu isim daha yaygın bir şekilde kullanılmaya başlandı.

Andromeda Galaksisi’nin Sırları ve Geleceği

Andromeda Galaksisi, Samanyolu Galaksisi‘ne benzer şekilde bir çubuklu sarmal galaksi olarak sınıflandırılır. Merkezinde, büyük bir süper kütleli kara delik bulunmaktadır. Galaksinin merkezinde, yaklaşık 30.000 ışık yılı uzunluğunda bir çubuk bulunur ve bu çubuk, galaksinin sarmal kollarının bir kısmını besleyen yıldızlar ve gazlarla doludur. Galaksinin merkezindeki yoğun yıldız kümesi, milyarlarca yıldız içerir ve bu yıldızlar arasındaki çarpışmalar, galaksinin merkezindeki süper kütleli kara deliğin etrafında yüksek enerjili ışınların yayılmasına neden olur.

Hubble’ın Panchromatic Hubble Andromeda Treasury (PHAT) programı tarafından çekilen M31 mozaik görüntüsü, tüm galaksinin yer tabanlı bir görüntüsüyle birlikte gösteriliyor. Hubble’ın masif mozaiğinin boyutuna rağmen galaksinin yarısını bile kaplamıyor. Kaynak: NASA

Andromeda Galaksisi‘nin sarmal kolları, yüzlerce milyar yıldızdan oluşur. Bu yıldızlar arasında genç yıldızlar, kırmızı devler ve beyaz cüceler gibi çeşitli evrim aşamalarındaki yıldızlar bulunur. Sarmal kollar ayrıca, galaksi içindeki gaz bulutlarının yoğunlaştığı ve yıldız oluşumunun gerçekleştiği bölgelerdir.

Andromeda Galaksisi, uzun zamandır evrende Samanyolu Galaksisi ile birlikte en büyük galaksilerden biri olarak kabul edilmiştir. Ancak, son araştırmalar, iki galaksi arasındaki farkın daha az olduğunu ve Andromeda’nın daha hızlı dönen bir disk ile daha küçük ancak daha yoğun bir merkeze sahip olduğunu göstermektedir.

Spitzer Uzay Teleskobu tarafından çekilen kızılötesi görüntüsü

Andromeda Galaksisi, gelecekte Samanyolu Galaksisi ile çarpışacak olan iki galaksiden biridir. Yaklaşık 4 milyar yıl içinde gerçekleşecek bu olay, iki galaksinin birleşmesine neden olacak ve yeni bir galaksi oluşturacak. Bu birleşmenin sonucunda oluşacak galaksi, “Milkomeda” adı verilen bir hibrit galaksi olacak.

Andromeda Galaksisi, astronomlar tarafından oldukça ilgi çekici bir araştırma alanı olarak kabul edilmektedir. Çünkü bu galaksi, Samanyolu Galaksisi‘ne benzer şekilde, uzayda araştırma yapmak için ideal bir konuma sahiptir. Astronomlar, Andromeda Galaksisi’nin yıldız oluşumu, galaksi evrimi, kara delikler ve karanlık madde gibi konularda araştırmalar yapmaktadır.

Ayrıca, Andromeda Galaksisi, Dünya’da gözlemlenebilen en uzak nesnelerden biridir. Bu nedenle, gökbilimciler, galaksinin özelliklerini ve yapısını inceleyerek, evrenin genişlemesi ve oluşumu hakkında daha fazla bilgi edinmeyi ummaktadırlar.

M31 için bu yıldız haritası, belirli bir ay ve zaman için orta kuzey enlemlerinden görünümü temsil eder. Kaynak: Stellarium ve NASA

Ayrıca, Andromeda Galaksisi‘nin Samanyolu Galaksisi ile çarpışacak olması, gelecekteki evrimi hakkında da önemli ipuçları sağlayacaktır.

Kaynaklar: https://www.nasa.gov/feature/goddard/2017/messier-31-the-andromeda-galaxy

https://tr.wikipedia.org/wiki/Andromeda_Galaksisi

Bir Cevap Yazın